14th Kasım, 2014 | by Ozan İlginoğlu

AVM’lerin en büyük düşmanı yine AVM’ler mi?

İstanbul ve Ankara’ya göre İzmir AVM cenneti bakımından biraz daha geride kalan bir şehir! Diğer illere göre daha sistemli ilerliyor işler ama bu planlı ilerleyiş bile sıkıntılı, çünkü piyasa doyum noktasına çoktan ulaştı. Ekonomik göstergelerde hani çok söz edilen o “serbest piyasa” var ya doyum noktasına ulaşınca işler bir anda tepe taklak oluyor.

İzmir’de bir kaç bölge bu AVM açlığını doyuruyor. Bornova, Gaziemir, Narlıdere ve Mavişehir gibi. Son yıllarda toplu konutlar Mavişehir’de patlama yaptı. Doğal olarak binlerce insanın yaşadığı yerde alış veriş merkezleri de artar oldu. An itibariyle bölgede açılması planlanan 5 AVM var. İnşaatlar hızlıca devam ediyor. Buraya kadar her şey kağıt üstünde olduğu gibi doğru gidiyor! Ama hali hazırda çalışan AVM’ler içine girildiğine kan ağlayan esnaf ile karşılaşılıyor.

Özellikle AVM’ler içinde her geçen gün artarak boşalan dükkanlar ve kira ile esnafı batıran AVM’ler farkında olmadan kendi ayaklarına kurşun sıkıyorlar. Dün gezdiğim ortamda bunu ispatlar durumda. İnsanlar bir şey satmak istiyor ve o dükkanlara binlerce lira veriyor ama tüketici artık oralara gitmiyor, gitmek istemiyor. Ama burnundan kıl aldırmayan bu işletmeler kiraları ucuzlatmak yerine kapatıp mekanları boş bırakıyor. Kendilerince nasıl bir iktisadi hesap yapıyorlarsa artık! Ama sistem kendi cezasını çok güzel veriyor.

Yakınlara açılan yeni AVM’ler ile diğer AVM’yi batırıp kendini de uzun vadede uçsuz bucaksız kuyunun dibine atıyor. Vahşi kapitalizm önce çocuklarını yiyor ama bunun da adını piyasa rekabeti diyor! Ne güzel değil mi? Nasıl insanlar artık köylere, çiftliklere kaçıyorsa; alışveriş anlamında da çalışan kitle internete yöneliyor. Alışverişlerini internet üzerinden yapmak hem zaman hem de bütçe karlılığı sağlıyor. Bir zamanlar değişimin mimarları olan AVM’ler bunu göremiyor, görmek istemiyor. Kaçı acaba müşteri memnuniyet anketi yapıyor?

Çalışan nüfusun had safhada olduğu Mavişehir gibi bölgelerde, bina önlerine gelen e-ticaret dağıtım araçlarını bile gözlemlemek bir fikir verecektir. Sonuçta her açılan AVM bir önceki AVM’nin daha hızlı zarar edip kapanmasını sağlarken, müşteri paylaşımı adına göremedikleri gelişmeler en büyük zararları oluyor. Fahiş mağaza kiraları karşısında gelişen internet pazarı görülemiyor.

AVM’lerin kendilerini yeniden değerlendirmelerinin zamanı geldi de geçiyor. Bilmiyorum yanılıyor muyum?