15th Mart, 2017 | by Ozan İlginoğlu

Dijital okuryazarlık hangi üç aşamadan oluşur?

Doğru kullanma, anlama ve üretme

Geleneksel okuma-yazma tanımları, aritmetik, dinleme, konuşma, okuma, yazma ve eleştirel düşünme becerileri üzerine yoğunlaşmıştır. Dijital okuryazarlık ile hedef, etkin düşünceye sahip, toplumu doğru anlayan, faydalı çıktılar üreten insanları eğitmektir.

Dijital okuryazarlık için yetkinlikleri üç ana ilkeye göre sınıflandırılabiliriz: Doğru kullanma, anlama ve üretme

Doğru kullanım

Bilgisayar ve internetle ilgili gerekli teknik yeterliliğe sahip olmayı kapsar. Kelime işlemcileri, web tarayıcıları, e-posta ve diğer iletişim araçları gibi bilgisayar programlarını kullanarak, temel teknik bilgi birikime sahip olmak. Ayrıca arama gibi bilgi kaynaklarına erişmeyi, bunları kullanmak için daha farklı beceri ve yeterliliğe sahipken doğru şekilde kullanmayı kapsar. Buna çevrimiçi veritabanları ile bulut ve bilgi işlem gibi yeni teknolojileri eklemeyi de unutmamak gerekir.

Anlama

Belki de dijital okuryazarlıkta en kritik unsurdan birisidir. Özellikle dijital medyayı anlamamıza, bağlamlaştırmamıza ve eleştirel olarak değerlendirmemize yardımcı olan beceri bütünlüğüdür. Bu beceriyle ne yaptığımız ve çevrimiçi karşılaştığımız olaylara bilinçli kararlar vermemiz kolaylaşır. Bunlar dijital okuryazarlık eğitiminde kullanıcıların çevrimiçi oldukları anda öğrenmeye başladıkları temel süreçten biridir.

Anlama ile ağa bağlı teknolojinin davranışımızı, çevremizdeki dünyanın algılarımızı, inançlarımızı ve duygularımızı nasıl etkilediğini tanımaya çalışırız. Ayrıca, bireysel ve toplu olarak, iletişim kurmak; işbirliği yapmak ve sorunları çözmek için bilgi bulmak, değerlendirmek ve etkili bir şekilde kullanmayı da kapsar. Anlama; bilgi yönetimi becerileri geliştirirken, bizi yeni bir ekonomiye de hazırlar.

Üretme

Çeşitli dijital medya araçlarıyla içerik üretmek ve etkili bir şekilde iletişim kurmak dijital okuryazarlığın olmazsa olmazlarındandır.

Dijital medyayla üretme, bir sözcük işlemcisinin nasıl kullanılacağını bilmekten veya bir e-posta yazmaktan daha fazlasını gerektirir. Çeşitli bağlamlar ve izleyiciler için ürettiğimiz şeyleri adapte edebilmek; görüntüler, video ve ses gibi zengin medya içeriklerini kullanarak yeni bir şey oluşturma ve iletişim kurmayı ifade eder. Bloglar, tartışma forumları, video – fotoğraf paylaşımı, sosyal oyun ve diğer sosyal medya biçimleri gibi kullanıcı tarafından oluşturulan web 2.0 içeriğiyle etkin ve sorumlu bir şekilde etkileşimde bulunmak gibi büyük bir yapıyı kapsar.

Dijital medyayı kullanarak üretme yeteneği, dijital vatandaş kavramını da içinde barındırır.

Medya dünyamızın ne kadar hızlı ve sıklıkla değiştiği göz önüne alındığında, dijital okuryazarlığı geliştirmek ve sürdürmek hayat boyu sürecek bir yaşam biçimidir. İhtiyaç duyulan özel beceriler, temel farkındalık, eğitimden daha ayrıntılı ve karmaşık uygulamalara kadar değişen ihtiyaç ve koşullara göre kişiden kişiye değişimi de kapsar.