14th Mart, 2017 | by Ozan İlginoğlu

Dijital okuryazar mı, medya okuryazarlığı mı?

Hızlı ve sürekli devinim içinde olan hayatlarımız içinde yeni kavramlar ortaya çıkıyor. İşte bunlardan biri de eskinin medya okuryazarlığı şimdinin dijital okuryazar ya da dijital medya okuryazarlığı… Dünyadaki uzmanlar ve akademisyenler arasında nasıl tanımlanmaları gerektiği konusunda hala hem fikir olunmamış bir terimdir.

Medyanın bazı görevleri vardır

Genellikle, dijital okuryazarlık ya da medya okuryazarlığı; kişinin beceri ve yeterliliklerinin, ”bilgi zengini toplumlarda yaşamak ve çalışmak için gerekli olan” 21. yüzyıl beceri ve gereksinimlerine sahip olmasını ifade eder. İzleyicilerin medyada sunulan bilgileri pasif olarak kabul etmesinden ziyade bu süreç, bilginin alınması, işlenmesi ve genel geçer doğrular içerisinde sunulmasını anlatmaya çalışır. Çünkü medyanın ticari, sosyal ve politik etkileri vardır.

Dijital okuryazarlık mı?

Dijital okuryazarlık, dijital dünyada yaşamak için gerekli kişisel, teknolojik ve entelektüel becerileri kapsar. ”Geleneksel” ve ”yeni” medya arasındaki çizgilerin belirginsizleşmesi ve dijital teknolojinin toplumda tam katılım için giderek daha merkezi hale gelmesi, ”dijital yeterlilik” konusundaki anlayışımızı önemli hale getirmiştir. Bunun haricinde dijital okur yazarlık, bilgi ekonomisinde aktif olma, öğrenme ve çalışma dışında birçok pratik yetkinliği de kapsar.

Medya okuryazarlığı derken…

Medya okuryazarlığı, günümüzde sayısal teknolojileri içeren kitle iletişim araçları ile kritik bir değişime uğramıştır. Özellikle medya ve iletişim platformları birleşince, izleyicilerin gözünde pasif eğlence ve bilgi alıcılığının dışında yoğun bir medya kültürünün aktif katılımcılarına dönüşmesi gerçekleşmiştir. Bu değişim, medya içeriğinin üreticileri ve tüketicileri olarak bireylerin takdirini ve bunun sonucunda oluşan toplumsal ve kültürel değişimleri içeren kavramın anlamını genişletmiştir.

Sonuçta bugün medya okuryazarlığı; yetkinlikleri artık sayısal kültürün isteklerini ve gerçeğini yansıtan, çeşitli eleştirel düşünme, iletişim ve bilgi yönetimi becerilerini içerir duruma gelmiştir.

Dijital ve medya okuryazarlığı arasındaki farklar nelerdir?

Dijitallik ve medya okuryazarlığı birbiriyle yakından alakalı olsa da, hatta her ikisi de eleştirel düşünme ile aynı temel beceriye sahip gibi görünse de, eğitimsel açıdan nasıl yaklaşıldığına bağlı olarak önemli farklılıklar taşır. Medya okuryazarlığı genelde gençleri eleştirel düşünceye sahip tüketiciler olarak yetiştirmeye odaklanmaktadır. Dijital okuryazarlık ise gençlerin dijital medyaya akıllıca, güvenli ve ahlaki yollarla katılmalarını sağlamakla ilgilenir. Bununla birlikte, dijital okuryazarlık ve medya okuryazarlığı yetkinliklerinin ayrı olmadığı, ancak tamamlayıcı ve karşılıklı olarak birbirlerini destekledikleri unutulmamalıdır.